İşte patronların akıl hocaları
Milyonlarca dolarlık şirketlerin yöneticilerine hem kariyer hem de yaşam koçluğu yapıyorlar. Ailelerinin bile bilmediği sırlarını, korkularını biliyorlar. Saatte ortalama 500 YTL kazanıyorlar...
Yasemin Salih'in haberi
KOÇLAR bu sözü çok seviyor. Ünlü yazar G.K. Chesterton'a ait: “Büyük adamlar, başkalarına kendini küçük hissettirir. Gerçek büyük adamlarsa, başkalarına kendini büyük hissettirenlerdir...”
Artık pek çok yönetici gerçek büyük adam olma peşinde. Çünkü artık yöneticilerin okudukları okullar, kazandırdıkları paralar kariyerinde en tepeye çıkmasına ve uzun yıllar orada kalmasına yeterli olmuyor. Yarışın bir noktasında, günlük detayların içinde ana konudan hatta kendilerinden kopup, yittikleri dönemlerde bir yol göstericiye ihtiyaç duyuyorlar. Belki sadece kendilerini uzun uzun dinleyen ve bunu aleyhte kullanmayacaklarından emin oldukları biriyle konuşmak bile tepe yöneticilerin ilacı olabiliyor. Uzun süren zorlu bir rekabetten sonra geldikleri noktada, artık etraflarında pek dostları kalmadığını tahmin etmek zor olmasa gerek...
Aslında bütün bunlar, kariyerlerinde son derece başarılı ve zeki bu yöneticilerin neden bir koça ihtiyaç duyduğu sorusunu yanıtlıyor.
Türkiye'de genel kullanımıyla “koçluk” (coaching) olarak adlandırılan bu kavram, NLP gibi teknikleri kullanarak, kişilerin içinde varolan güçleri ortaya çıkarmak, bu güçleri fark etmesini ve kendi kaynaklarıyla bir yol haritası çıkarmasını sağlamak olarak anlatılabilir.
Birçok yönetim sistemi gibi koçluk da 1960'lı yıllarda Amerika'da ortaya çıkmış. Avrupa'da yaygınlaşması ise daha sonraki yıllarda olmuş. İngiltere, işin Avrupa merkezi demek yanlış olmaz sanırız. Dünyaca ünlü koçlar, mavi gezegenin her yerini dolaşıp, şirketlere, patronlara, üst düzey yöneticilere yol gösteriyorlar. Amerika'da bu iş öylesine büyümüş ki, yıllık kazancı uluslararası bir CEO'nun geliriyle eşit koçlar var. Türkiye, henüz bu düzeye gelebilmiş değil. Kimilerine göre, isim yapmış bir koçun yıllık geliri uluslararası bir şirketin satış direktörüyle eşleştirilebilir. Ama herkesin birleştiği nokta, pozisyon olarak koçların, şirketlerin yönetici kademelerinde yer aldığı...
Türkiye'de koçluğun geçmişi sadece 10 yıl öncesine dayanıyor. Ancak, 2001 krizinden sonra hem koçluk hizmeti verenlerin hem de alanların sayısında ciddi bir artış var. Bunda, yöneticilerin rekabete ayak uydurmak için farklılık yaratma arayışının payı büyük. Öte yandan, krizde müşteri kaybeden eğitim şirketleri müşteri kaybedince, bu mesleği yapan birçok kişi koçluk alanına kaydı. İngiltere ve Amerika'ya gidip koçluk eğitimi ve sertifika aldılar.
Peki koçlar bu yöneticilere ne sağlıyor, günün sonunda ne kazandırıyor ki, bu kadar ilgi görüyorlar. Bu soruların yanıtını Türkiye'de aramak çok zor. Yanıt yine Amerika ve İngiltere'de. Önde gelen üniversiteler ve araştırma şirketleri koçluğun firmalara neler kazandırdığıyla ilgili araştırmalar yapıyor. Manchester Inc.'in araştırmasına göre, koçluk için yapılan yatırımların geri dönüş oranı yüzde 5.6.
Manchester Inc.'in, Fortune 1000 içinde yer alan şirketleri kapsayan araştırmasında başka ilginç sonuçlar da var. Koçluk hizmeti alan yöneticilerle yapılan görüşmelerde, yöneticilerin yüzde 77'sinin koçluk sonrasında astlarıyla ilişkilerinin düzeldiği, yüzde 71'inin yöneticileriyle ilişkilerinin düzeldiği, yüzde 67'sinin ekip çalışmasında başarılı olduğu, yüzde 61'inin de iş tatmininde artış yaşadığı ortaya çıkmış...
Case Western Reserve Üniversitesi'nin yaptığı bir başka araştırmaya göreyse, koçluğun bir yönetici ya da şirket üzerindeki etkisi yedi yıl sürüyor. International Personal Management Association da bir araştırmasında, koçlukla desteklenen bir eğitimin yarattığı verim artışını yüzde 88 olarak bulmuş...
Evet, koçluğun gelişmiş ekonomilerde yarattığı sonuçlar bunlar. Son yıllarda Türk şirketlerinin de koçluk hizmetine ilgisi artmış durumda. Türk patronlar, bizzat koçların kapılarını çalıp, kurumsallaşma ya da ikinci jenerasyona işi devretme süreçlerinde destek alıyorlar.
Seçimler yaklaşırken siyasilere koçluk yapanlar da var, üniversiteye hazırlanan bir öğrenciye de... Bizim bu haberde yer verdiğimiz 8 ünlü koç, iş dünyasının orta ve üst düzey yöneticileriyle patronlara koçluk yapıyor. Çok daha fazla insan koçluk hizmeti veriyor diyebilirsiniz. Ancak biz sadece büyük şirketlerin çalıştıkları ve müşteri sayıları ciddi bir orana ulaşmış koçlarla görüştük...
Demet UYAR / Navitas Koçluk Eğitim Danışmanlık
KOÇLUĞUN OKULUNU KURDU
Demet Uyar Türkiye'deki ilk koçlardan. 10 yıl önce koçluk kavramıyla tanışmış. Ancak 6 yıldır profesyonel koçluk yapıyor. Demet Uyar, MSD İlaç'ta finans yöneticiliği yaparken, yurtdışından eğitmenler gelip, yöneticilere koçluk eğitimi vermiş. O da bunu takım arkadaşlarına uygulamış. Sonuçlar başarılı olunca da iş değiştirip, Navitas'ı kurmuş.
Demet Uyar Amerika'da CTI'de eğitim almış, 2001'de sertifikasını alıp, 2002'de koçluk yapmaya başlamış. Uyar, sadece yabancı değil Türk şirketlerinin de son iki yıldır koçluğa ilgisinin arttığını söylüyor. Şu anda 12 üst düzey müşterisi var. Bunlar arasında ünlü CEO'lar da varmış. Sadece NLP değil tüm teknikleri kullandığını söyleyen Uyar, koçlukta kişiye özel ihtiyaçların ortaya çıktığını vurguluyor:
“Yöneticiler yükseldikçe, kişisel ilişkileri ve liderlik becerilerinde desteğe ihtiyaç duyuyorlar. Biz burada co-active koçluk yapıyoruz. Yani danışan da sürece katılıyor. Birlikte beklentileri, ihtiyaçları tasarlıyor, hedefleri belirliyoruz. Buna göre de bir yol haritası çıkarıyoruz.”
Güçlü, açık uçlu sorular, yöneticilerin farkındalık yaratmalarını sağlıyor. Bunlar genellikle tıkandığı noktaya bağlı sorular oluyor. Bu duruma nasıl farklı gözle bakabiliriz ya da sen farklı bir pozisyonda olsaydın ne yapardın, senin için önemli olan ne, ne istiyorsun gibi sorular bunlar. Yöneticiler, koçun yanına gelene kadar bu soruları kendine sormamış oluyor. Koçluk eğitimlerinden sonra, yöneticilerden, “daha yaratıcı düşündüm, ilişkilerim gelişti ya da ekibin motivasyonu arttı” gibi geri bildirimler aldıklarını anlatıyor..
Demet Uyar’ın kapısını çalanların arasında şirket patronları da var. Ambalaj, kırtasiye, finans, gıda gibi sektörlerden patronlarla çalıştıklarını belirtiyor. Örneğin böyle bir patron, çok geç saatlere kadar çalışıp, ailesini ihmal ettiğini ama bir türlü işi profesyonellere devredemediğini söyleyerek Navitas'a gelmiş. Birlikte yeni yöntemler geliştirmişler. Raporlama sistemleri oluşturmuşlar. Şirket yavaş yavaş profesyonellere devredilmiş, patron da raporları takip eder hale gelmiş. Şirkete bir genel müdür alınmış ve kendisi de CEO olarak işine devam etmiş.
Navitas'ın en büyük özelliklerinden biri, koçluk eğitimleri. Yılda ortalama 50 kişi burada koçluk eğitimi alıyor. Bunların 25'i ileri düzeye geçiyor. Eğitimler 25 kişilik gruplarla yapılıyor ve 15 gün sürüyor. Modül başına bin 850 YTL artı KDV ücret ödeniyor. Bir de şirket içi koçlar yetiştirdiklerini söylüyor Demet Uyar. Bu eğitimler de 6 günlük programlarla veriliyor. Bugüne kadar yaklaşık 20 kuruma bu tür eğitimler verilmiş.
Demet Uyar Türkiye'de koçların yurtdışına kıyasla daha az kazandıklarını belirtiyor: “Amerika'daki koçlardan birinin sadece bir danışandan yılda 200 bin dolar kazandığını biliyorum. Türkiye'de ise iyi seviyede bir koçun bir saatinin karşılığı ortalama 500 dolar.”
1.5 milyar dolarlık pazar
2006 yılında ICF (Uluslararası Koçluk Federasyonu) tarafından, PricewaterhauseCoopers'a, dünyanın koçlukla ilgili ilk küresel araştırması sipariş edilmiş. Türkiye dahil 74 ülkeden 6 bin koç katıldığı araştırmanın sonuçlarına göre;
* Koçluk mesleğinin dünya ekonomisine katkısı yaklaşık 1.5 milyar dolar,
* Koçların ortalama yıllık kazançları 50 bin 510 dolar,
* Koçların yüzde 69'u kadın,
* Koçların ortalama yaşı 46-55 arasında değişiyor ve 5-10 yıldır bu mesleği yapıyorlar,
* Koçların yüzde 53'ü yüksek lisans veya üstü seviyede eğitimli.
* Bir koçun ortalama 11 aktif müşterisi var.
* Danışanların yüzde 56'sı kadın, yüzde 44'ü erkek. Yaşları ise 38-45 arasında.
ICF Türkiye Şubesi üyeleri arasında da bir araştırma yapılmış. Araştırmaya 49 üye katılmış. Buna göre;
* Türkiye'deki koçların yüzde 80'i kadın.
* Koçların ortalama yaşı 40.
* Ortalama iki yıldır koçluk yapıyorlar.
* Koçların yüzde 92'si lisans ve üstü seviyede eğitim görmüş.
Koç seçerken dikkat!
* ICF onaylı bir eğitimden geçip geçmediğini kontrol edin.
* Koçluk konusundaki deneyimini araştırın.
* Mutlaka referans isteyin...
