Dünyada çok başarılı uygulamaları olan koçluk ve mentorluğun, Türkiye'de de uygulamaları artıyor. Şirketler kendi çalışanlarına destek verecek koç ve mentorlarını kendi içlerinde yetiştirebilecekleri gibi, bu alanda hem kurumsal hem de bireysel olarak eğitim ve danışmanlık firmalarından hizmet alabiliyorlar. Ayrıca bireyler de yaşam koçluğu, kariyer danışmanlığı gibi hizmetlerden faydalanabiliyorlar.
Koçluk ve Mentorluk Nedir:
Koçluk, istenen performansa ulaşmak için koç (coach) ve danışan (coachee-performer) arasında kurulan planlı bir gelişim ve problem çözme ilişkisidir. Koçluk güvene dayalı bir süreçtir ve konu ne olursa olsun sürecin adımları aynıdır. Koçun konu hakkında uzman olması gerekmemekle birlikte süreçte uzman olması şarttır. Koçluk ilişkisinin amacı danışanın kendi belirlediği hedefe, koçun desteğiyle ulaşması ve sorunlarının üstesinden tek başına gelmeyi öğrenmesidir.
Mentorluk, deneyimli ve konusunda uzman bir kişinin (mentor) bilgi ve deneyimini, diğer bir kişiye (mentee-protégé) aktardığı ve ona örnek olduğu öğrenme ve gelişim ilişkisidir. İş hayatında mentorluk süreci her çalışana uygulanabileceği gibi, işe yeni başlayanlara, veya yeni bir sorumluluk üstlenen kişilere daha sık uygulanmaktadır. Mentor, çalışanın kurum kültürüne uyum sağlamasında ve/veya yeni görevinde kendisini bekleyen zorlukları daha kolaylıkla aşmasında destek olur, yol gösterir.
Koçluk/Mentorluk Süreci Nasıl Uygulanır:
Koçluk ve mentorluk programları karşılıklı güven ve gizlilik esasına dayanır. Program, koç/mentor ve danışan arasında yapılacak birebir görüşmelerle yürütülür. Programın kapsam ve süresi, danışanın ihtiyacına göre belirlenir. Genellikle haftada bir saatlik görüşmelerle 8 ila 12 seanslık bir çalışma süresi planlanır. Koç ve mentorun süreç boyunca iyi bir dinleyici olması, danışanla empati kurabilmesi, onu sorularla kendi çözümlerini bulması için yönlendirmesi, cesaretlendirmesi, sürekli geribildirim vermesi ve güvenli bir ortam sağlaması gerekmektedir. Süreçte amaç danışana balık vermek değil, balık tutmayı öğretmektir.
Koçluk/Mentorluk Süreci Danışan Kişiye Ne Kazandırır:
· Kişi, kendisine tutulan ayna ile güçlü ve gelişmeye açık yönlerini keşfeder.
· Yaşam misyonunu belirler.
· Önceliklerine uygun hedefler koyar ve eylem planları yapar.
· Hatalarından ders çıkarır, sürekli öğrenerek performansını artırır.
· İnisiyatif kullanır ve kararlarının sorumluluğunu taşır.
· Değişime çabuk uyum sağlar, sonuç odaklı olur.
· Kişi potansiyelinin farkına varır ve yeni beceriler geliştirir.
· Özgüveni artar.
· Zamanını iyi yönetmeyi öğrenir.
· Yeni iş fırsatları yaratır, kariyerinde ilerler.
· İş ve özel yaşam dengesini kurar, yaşamının lideri olur.
Koçluk/Mentorluk Süreci Organizasyona Ne Kazandırır:
· Çalışanlar kendi gelişimlerinde sorumluluk alır.
· Hedef ve stratejiye odaklanma sağlanır.
· Düşük maliyetli bir gelişim modelidir.
· Değişime uyumda esneklik ve hız sağlanır, yaratıcılık artar.
· Çalışanların yetkinlikleri geliştirir, motivasyonları ve karar verme süreçlerine katılımları artar.
· Performans sorunları tanımlanır ve giderilir.
· Koç ve çalışan arasındaki ilişki gelişir.
· Bireylerin gelişimiyle kurumun performansı da artar.
Demet Uyar
|
